Nasz przyjaciel – ślina.
Suchość w ustach jest bardzo szkodliwa dla zdrowia jamy ustnej. Może prowadzić do próchnicy, zmiany głosu i smaku, trudności w połykaniu, kandydozy, trudności w użytkowaniu protez ruchomych i zwiększonego powstawania kamienia nazębnego.
Podstawową funkcją śliny jest utrzymywanie nawilżenia śluzówki jamy ustnej. Nasze gruczoły ślinowe wytwarzają około 1-2 litrów śliny dziennie. W 99% jest złożona z wody a w 1% z dodatkowych składników. Gdyby ślina była złożona tylko z wody częściej dławilibyśmy się jedzeniem, ponieważ lepkość śliny ułatwia formowanie pokarmu w kęs. Makroskładniki odżywcze, takie jak białko i skrobia, ale prawdopodobnie także i tłuszcz miałyby smak obojętny. Bylibyśmy w stanie doznać smaku tylko przetrawionego pożywienia, które już zawierałoby indywidualne aminokwasy i cukry. Twarda substancja naszych zębów- szkliwo i zębina – składa się z bardzo twardego kryształu, nazywanego hydroksyapatytem. Mimo, że jony w hydroksyapatycie są bardzo ściśle związane, w wodzie kryształ stopniowo traci jony z powierzchni i kurczy się. Aby odwrócić ten proces, nasza ślina jest nasycona jonami wapnia i fosforanu. Zajmują one przestrzeń uwolnioną w sieci krystalicznej i w ten sposób zapobiegają stałej korozji powierzchni szkliwa. Gdyby ślina składała się tylko z wody jony wapnia i azotanu wypłukane z hydroksyapatytu poprzez działanie wody i kwasów niebuforujących nie zostałyby zastąpione. Szkliwo na zębach zdemineralizowałoby się i stało porowate. Bakterie mogłyby się bez przeszkód rozprzestrzeniać i powodować próchnicę poprzez zwiększoną produkcję kwasów.
W grupie największego ryzyka osób mogących doświadczyć suchości znajdują się:
– osoby używające nikotynę, pijące kawę czy alkohol w dużych ilościach
– osoby starsze – ślinianki produkują mniej śliny gdy się starzejemy,
– osoby będące leczone lekami przeciwdepresyjnymi, moczopędnymi
– osoby chorujące na: alergie, cukrzycę, nadciśnienie, HIV/AIDS, zespół Sjögrena,
– osoby chrapiące
– osoby stosujące respiratory
– osoby po chemioterapii
– osoby po radioterapii – skierowana na głowę i szyję może uszkodzić ślinianki
Objawy suchości:
– uczucie suchości i lepkości w ustach
– trudności w połykaniu
– pieczenie języka
– uczucie suchości w gardle
– spierzchnięte usta
– ograniczone poczucie smaku i metaliczny smak w ustach
– owrzodzenie jamy ustnej
– bardzo częsty nieświeży oddech
– trudności w mówieniu .
Suchość w jamie ustnej się leczy. Jeśli masz objawy wskazujące na kserostomię zgłoś się do lekarza lub dentysty. Czasem wystarczy zmiana leków, inny razem będzie potrzebny lek stymulujący ślinianki lub środki nawilżające śluzówkę.
Jak sobie z tym radzić?
– zwiększyć spożycie płynów, picie wody często małymi łyczkami przynosi ulgę
– w ciągu dnia stosować preparaty zastępujące ślinę (kliknij w link aby je kupić)
– unikać płukania jamy ustnej płynami z alkoholem
– żuć gumę bezcukrową lup ssać bezcukrowe dropsy najlepiej z xylitolem (zobacz wpis o Xylitolu)
– u części pacjentów produkty zawierające fluor zwiększają dyskomfort w jamie ustnej, wtedy polecamy produkty bez fluoru (zobacz ofertę)
– unikać picia napojów z kofeiną
– nie używać tytoniu i alkoholu
– ostre i słone pokarmy mogą powodować ostry ból i zwiększoną suchość w jamie ustnej
– stosowanie na noc preparatów zawierających tzw. sztuczną ślinę oraz nawilżaczy powietrza.
Przydatne wiadomości.